Gaslighting не почнува со викање.
Туку со сомнеж.
Со тишина.
Со неприметно вртење на твојата реалност, сè додека не почнеш да се прашуваш:
„Дали јас лошо памтам? Дали претерувам? Дали чувството ме лаже?“
Тоа е една од најподмолните форми на емоционалното насилство.
Зашто не ја уништува личноста одеднаш, туку капка по капка—сè додека не престане да си верува.
Што е gaslighting?
Gaslighting е процес во кој една личност:
– ги негира твоите емоции,
– ја брише твојата меморија,
– ја извртува твојата перцепција,
– ја поништува твојата реалност.
Се случува така што ти вели:
„Немој да бидеш толку чувствителна.“
„Тоа не се случи.“
„Си измислуваш.“
„Потребна ти е помош.“
„Зошто не можеш да прифатиш шала?“
„Зошто си секогаш така нервозна?“
„Никој нема да те сака како јас.“
„Тоа што го чувствуваш не е точно—дозволи да ти објаснам.“
„Другите имаат поголеми проблеми—престани да играш жртва.“
Твојата вистина исчезнува.
Неговата станува закон.
Од каде потекнува зборот gaslighting?
Терминот доаѓа од филмот Gaslight, во кој мажот намерно ја манипулира жената така што ја намалува и ја зголемува светлината во куќата.
Кога таа прашува зошто се менува светлината—тој тврди дека ништо не се случува.
Со време таа почнува да верува дека полудува.
Тоа е суштината на gaslighting: твојата реалност да се изгаси, а туѓата да се вметне на нејзино место.
Формите на gaslighting
1) Негација – „Тоа не се случи.“
Ова е најкласичната форма.
Се негира секој настан, секој збор, секоја сцена.
И те тера да мислиш дека твојата меморија не вреди.
2) Withholding – одбивање разговор, тивка казна
„Нема да зборувам со тебе ако пак го спомнеш тоа.“
„Ќе молчам додека не се смириш.“
Тишината станува алатка за контрола.
Те казнува со недостапност, празнина и студ.
За дете ова е разорно:
кога растеш со порака „немаш право“, ќе пораснеш во личност што мисли дека нема право на ништо свое.
3) Контрадикција – менување на приказната
„Не беше така.“
„Ти си виноевн/а што јас реагирав така.“
„Јас го направив тоа за твое добро.“
Твојата вистина се врти, се изобличува—и со време стануваш збунет/а.
4) Девалвација – вина, срам и кршење емоционален интегритет
„Јас трчав по синот кога ја скрши раката, а ти беше премногу зафатен/а да дојдеш.“
„Со тебе никој не би издржал.“
„Изгледаш добро само поради мене.“
Ова ја руши твојата вредност и те тера да го бараш неговото одобрување.
5) Минимизација – намалување на твојата болка
„Претеруваш.“
„Не е тоа толку страшно.“
„Сите имаат проблеми.“
Ова ги гаси твоите емоции и ги претвора во срам.
Gaslighting во семејство, пријателства и работа
Во нарцистични семејства
Ќе ти кажат:
„Ти си црната овца.“
„Не си лојална.“
„Биди благодарна за тоа што имаш.“
Во овие куќи емоциите на детето не вредат.
И тоа дете подоцна станува личност што тивко се сомнева во себе.
Во пријателства
Пријателка ќе рече:
„Не е толку лош твојот брак.“
„Можеше и полошо.“
„Не претерувај.“
Тие не сакаат да ја гледаат твојата вистина—зашто ги плаши.
На работа
Шефот ќе каже:
„Тоа не си го направила.“
„Никогаш не сум ти го кажал тоа.“
„Премногу емоционална си.“
Ова создава култура на страв, тишина и самосомнеж.
Само-gaslighting – најтешката последица
Најопасниот момент е кога жената почнува сама себе да се gaslajта:
„Не се чувствувам така.“
„Претерувам.“
„Тоа не беше ништо.“
„Можеби јас сум проблемот.“
Ова значи дека манипулацијата се преселила во умот—и станала внатрешен глас.
Зошто паѓаме на gaslighting?
1) Ако си пораснала во таква динамика—веќе си научена да се сомневаш во себе
Емоционалното насилство во детството станува основа за избори во возрасниот живот.
2) Затоа што сме емпатични и даваме шанси
„Можеби не мислеше така.“
„Можеби имал/а тежок ден.“
„Можеби јас погрешно разбрал/а.“
Емпатијата станува стапица.
3) Страв дека ако кажеш нешто—ќе го изгубиш
Многу жени/мажи молчат за да го одржат „мирот“.
А мирот станува затвор.
4) Луѓето околу нас ја минимизираат болката
„Сите бракови се такви.“
„Не е страшно.“
„Не го оставај.“
Ова е секундарен gaslighting што го брише твојот глас.
5) Повеќето луѓе ни не знаат што е gaslighting
Не се учи во училишта.
Не се зборува во семејства.
Не се препознава навреме.
6) Со време—и самата почнуваш да се убедуваш во неговата верзија на реалноста
Ова е најдлабоката траума
и најтешка за лекување.
Зошто нарцисот gaslajта?
Од истата причина поради која прави сè:
за да го заштити своето кршливо его.
Gaslighting му служи да:
– избегне вина,
– ја задржи контролата,
– ја одржи маската,
– ја избрише твојата сила.
Што да направиме кога ќе го препознаеме gaslighting—а не можеме да си заминеме?
Не секоја жена може веднаш да избега.
Но секоја жена може да почне да се зацврстува во себе.
1) Стој цврсто на земја
Твоето чувство е валидно.
Не го предавај.
2) Не реагирај бурно—смири го нервниот систем
Неговиот хаос не мора да стане твој хаос.
3) Не се расправај со човек што не сака да разбере
Расправијата е замка, не решение.
4) Насмевни се со оној мал „Mona Lisa“ насмев
Тивка моќ.
Непристапна за манипулација.
5) Не се откажувај од својата реалност
Тоа е твоето свето место.
6) Не се објаснувај сама на себе за да го убедиш него
Ти се објаснуваш за да преживееш—не за да тој разбере.
7) Гради внатрешно растојание
Тоа е првата слобода.
Gaslighting не е само манипулација.
Тоа е бришење на личноста.
Но кога жената ќе почне да си верува,
кога ќе ја врати својата вистина,
кога ќе го слушне стомакот повеќе од туѓите зборови—
манипулаторот ја губи целата моќ.
Тоа е моментот на прогледување.
Момент што нема назад.
Момент во кој душата конечно се враќа дома.
VMESNI SVETOVI 