Пред неколку дена, мојот 14-годишен син ме праша: „Кога почна да пиеш кафе? Се сеќаваш ли како се чувствуваше првиот пат?“
Со насмевка на лицето му раскажав дека почнав да пијам кафе во средно училиште. По часовите одевме со соученичките во кафулињата и пиевме кафе — најмногу затоа што така се чувствувавме повозрасни. Но синот инсистираше: сакаше да слушне како точно сум се чувствувала при првата голтка.
Додека му раскажував, како да влегов во времеплов и се вратив во деновите на моето детство. Пред очи ми се појави девојче — јас — на иста возраст како што е сега тој. Варев кафе за мојата баба, дедо и уште пет-шест повозрасни луѓе. Внимателно го носев послужавникот со шолјите и се трудев да не истурам ни капка. Ако успеев да им послужам кафе без да разлеам, ме фалеа. Тоа значеше дека еден ден ќе бидам добра домаќинка, која ќе се грижи убаво за својот дом и семејство.
Подоцна, мојот постар брат, кој имаше талент за цртање, си направи домашна машинка за тетоважи. Луѓе од нашето и околните села доаѓаа кај нас, а јас целиот ден варев кафе за сите — како во вистинско кафуле, само без наплата. Така уште многу рано го запознав мирисот на кафето и неговото значење во социјалниот живот.
Кафето почнав да го пијам дури во средно, не од потреба, туку од желба за дружење. По секое кафе ги превртувавме шолјите, чекавме талогот да се исуши, па гледавме какви фигури ќе се појават. Во секое друштво имаше една „гатачка“ која читаше иднина и љубовни проблеми од шолјата. Ако некој во талогот ја здогледаше буквата од името на твојата тајна симпатија — тогаш немаше сомнеж дека таа има „посебна моќ“.
Кога се омажив, престанав да пијам кафе. Не бев навикната да пијам сама. Дури кога за време на бременоста имав низок крвен притисок, докторот ми препорача едно утринско кафе. Маж ми, кој исто така не пиеше кафе, почна да пие со мене — секојпат со кафе си земаше и бисквити кои ги топеше во шолјата, а јас се смеев и го задевав дека така си прави појадок.
Денес токму тој ритуал — утринското кафе во тишина — е мојот омилен момент во денот. Тогаш мирно се разбудувам, се поврзувам со себе и се подготвувам за сè што денот ќе ми донесе.
Nekaj dni nazaj me je moj 14-letni sin vprašal: “Kdaj si začela piti kavo? Se spomniš, kakšen je bil občutek?”
Z nasmehom na obrazu sem mu povedala, da sem začela piti kavo v srednji šoli. Po pouku smo hodile s sošolkami v kavarne in pile kavo — predvsem zato, ker smo se tako počutile odrasle. A sin je vztrajal: želel je slišati, kako sem se zares počutila ob svojem prvem požirku.
Med pripovedovanjem sem se, kot v nekem časovnem stroju, vrnila nazaj v otroške dni. Pred očmi sem videla deklico — sebe — v isti starosti, kot jo ima zdaj on. Kuhala sem kavo za svojo nono, nona in še pet ali šest starejših ljudi. Previdno sem nosila pladenj s skodelicami in se trudila, da ne bi polila niti kapljice. Če mi je uspelo postreči kavo brez polivanja, so me starejši pohvalili. To je pomenilo, da bom nekoč dobra gospodinja, ki bo lepo skrbela za svojo hišo in družino.
Kasneje je moj starejši brat, talentiran za risanje, doma izdelal svojo tetovažno mašinico. Ljudje iz naše in okoliških vasi so prihajali k nam, jaz pa sem ves dan kuhala kavo za vse — kot v pravi kavarni, le da brez plačila. Tako sem že zelo zgodaj spoznala vonj kave in njen pomen v družabnem življenju.
Začela sem jo piti šele v srednji šoli, ne iz potrebe, ampak iz želje po druženju. Po vsaki kavi smo obračale skodelice, čakale, da se kavna usedlina posuši, in nato gledale, kakšne figure so se narisale. V vsaki družbi je bila ena “vedeževalka”, ki je iz skodelice brala prihodnost in ljubezenske težave. Če je kdo v usedlini zagledal začetnico imena tvojega skrivnega ljubimca — takrat ni bilo dvoma, da ima ta res “posebne moči”.
Ko sem se poročila, sem kavo opustila. Nisem bila vajena piti kave sama. Šele, ko sem med nosečnostjo imela nizek krvni tlak, mi je zdravnik svetoval eno jutranjo kavo. Mož, ki prav tako ni pil kave, je zaradi mene začel piti z menoj — vsakič si je poleg kave privoščil še piškote in jih pomakal v skodelico, jaz pa sem se smejala in ga dražila, da si s tem pripravi zajtrk.
Danes je prav ta ritual — jutranja kava v tišini — moj najljubši trenutek dneva. Takrat se v miru prebudim, se povežem sama s seboj in pripravim na vse, kar mi bo dan prinesel.
Nekaj dni nazaj me je moj 14-letni sin vprašal: “Kdaj si začela piti kavo? Se spomniš, kakšen je bil občutek?”
Z nasmehom na obrazu sem mu povedala, da sem začela piti kavo v srednji šoli. Po pouku smo hodile s sošolkami v kavarne in pile kavo — predvsem zato, ker smo se tako počutile odrasle. A sin je vztrajal: želel je slišati, kako sem se zares počutila ob svojem prvem požirku.
Med pripovedovanjem sem se, kot v nekem časovnem stroju, vrnila nazaj v otroške dni. Pred očmi sem videla deklico — sebe — v isti starosti, kot jo ima zdaj on. Kuhala sem kavo za svojo nono, nona in še pet ali šest starejših ljudi. Previdno sem nosila pladenj s skodelicami in se trudila, da ne bi polila niti kapljice. Če mi je uspelo postreči kavo brez polivanja, so me starejši pohvalili. To je pomenilo, da bom nekoč dobra gospodinja, ki bo lepo skrbela za svojo hišo in družino.
Kasneje je moj starejši brat, talentiran za risanje, doma izdelal svojo tetovažno mašinico. Ljudje iz naše in okoliških vasi so prihajali k nam, jaz pa sem ves dan kuhala kavo za vse — kot v pravi kavarni, le da brez plačila. Tako sem že zelo zgodaj spoznala vonj kave in njen pomen v družabnem življenju.
Začela sem jo piti šele v srednji šoli, ne iz potrebe, ampak iz želje po druženju. Po vsaki kavi smo obračale skodelice, čakale, da se kavna usedlina posuši, in nato gledale, kakšne figure so se narisale. V vsaki družbi je bila ena “vedeževalka”, ki je iz skodelice brala prihodnost in ljubezenske težave. Če je kdo v usedlini zagledal začetnico imena tvojega skrivnega ljubimca — takrat ni bilo dvoma, da ima ta res “posebne moči”.
Ko sem se poročila, sem kavo opustila. Nisem bila vajena piti kave sama. Šele, ko sem med nosečnostjo imela nizek krvni tlak, mi je zdravnik svetoval eno jutranjo kavo. Mož, ki prav tako ni pil kave, je zaradi mene začel piti z menoj — vsakič si je poleg kave privoščil še piškote in jih pomakal v skodelico, jaz pa sem se smejala in ga dražila, da si s tem pripravi zajtrk.
Danes je prav ta ritual — jutranja kava v tišini — moj najljubši trenutek dneva. Takrat se v miru prebudim, se povežem sama s seboj in pripravim na vse, kar mi bo dan prinesel.
Ko se zjutraj zbudim in vem, da me čaka naporen dan, si pripravim nekaj, kar me nasiti, ogreje in mi da energijo – brez mlečnih izdelkov in brez kompliciranja. Ta slani zajtrk je postal moj zvest spremljevalec.
Sestavine:
2 jajci
Pest rukole ali špinače
1/2 avokada
1 žlica olivnega olja ali MCT olja
1 rezina kruha (najraje polnozrnat ali brezglutenski)
Sol, poper, kurkuma po okusu
Priprava:
1. Jajci spečem na ponvi z malo olja – lahko umešana ali na oko.
2. Medtem popečem kruh in pripravim svežo rukolo.
3. Na krožnik dam vse skupaj: kruh, jajca, avokado narezano na rezine, in zelenje.
4. Pokapam z malo olivnega olja, posolim, popopram in dodam ščepec kurkume.
Ta obrok je preprost, a uravnotežen. Jajca za beljakovine, avokado za zdrave maščobe, kruh za energijo in zelenje za svežino. Pripravljeno je v 10 minutah in telo mi je hvaležno vsakič.
Prilagoditev za otroke:
Če otrok ni navdušen nad rukolo ali avokadom, ju lahko zamenjam z:
paradižnikom ali papriko
kosom sira (če ni občutljivosti na mleko)
kuhanim jajcem narezanim na kolobarje Vse sestavine lahko dam tudi v tortiljo in zavijem – tako postane obrok zabaven in priročen.
Zajtrk za na pot:
Če grem od doma, si vse pripravim kot sendvič:
popečen kruh, umešana jajca, nekaj avokada in list solate ali rukole Zavijem v papir za živila ali dam v škatlico – zdravo, hitro in brez packanja.
Кога првпат го видов овој греач и масажен појас на Temu, бев малку скептична. Но нешто во мене рече – пробај. И денес не можам да поминам ниту еден месец без него.
Појасот е лесен, се полни со USB полнач и нуди нежна топлина и масажа која ги ублажува болките. Го користам кога имам менструација и чувствувам болки во долниот дел од стомакот, но и кога ме боли грбот – поради седење, напнатост или умор. За само неколку минути моето тело се опушта и ми станува полесно.
Искрено можам да кажам дека ова е еден од најкорисните производи што сум ги купила онлајн. Доставата беше изненадувачки брза, а појасот стигна убаво спакуван и подготвен за користење.
Ако бараш нешто што ќе ти помогне за месечните болки или повремени болки во грбот – топло го препорачувам. Понекогаш навистина вреди да се ризикува со купување што ќе се покаже како мал спас за тешки денови.
🕊Први мај – Денот на трудот, Меѓународен ден на трудот – не е само ден без работа. Тоа е ден кога го славиме човековото право на достојна работа, поврзаноста, солидарноста и едноставно: животот. Во Словенија и Македонија, овој ден ги обединува традицијата, дружењето и надежта за подобро утре.
—
🔥Кресување – кога огнот обединува
Во Словенија, славењето започнува уште на 30 април со кресување – стара паганска традиција што денес е симбол на Денот на трудот. Луѓето се собираат околу огнот, со хармоника, храна и пијалоци. Огнот симболизира светлина, сила и прочистување.
И во Македонија, кресувањето е жива традиција. Во многу места се пали голем оган, околу кој се слави со песна, друштво и радост. Иако можеби помалку застапено, чувството на заедништво и симболиката на огнот остануваат исти.
—
🌲Мајско дрво – дрво на гордоста
Во Словенија, често се поставува мајско дрво – украсено дрво (обично смрека или бор), кое симболизира раст, животна сила и гордост. Го поставуваат пожарникари или мештани, со музика, говори и весела атмосфера.
Во Македонија, поставувањето мајско дрво не е толку распространето, но во некои региони традицијата сè уште постои. Главниот акцент сепак останува на огнот, друштвото и природата.
—
Празник под ѕвездите и меѓу дрвјата
Во двете земји, 1 Мај има сличен дух:
Пикници во природа,
мирис на ќебапи и печен пченка,
песна, смеа и детска игра.
Во Словенија, празникот започнува со будници – дувачки оркестри кои рано наутро свират низ улиците и го најавуваат денот. Многумина одат и на првомајски прошетки – симбол на слобода и движење.
Во Македонија, луѓето масовно се упатуваат кон реки, шуми и паркови, особено околу Скопје: Водно, Матка, Гази Баба и други зелени простори. Во градовите се организираат и концерти и културни настани.
—
Носталгија и историја – Тито на празникот?
Во некои места во Словенија, сè уште е присутна носталгијата по поранешната заедничка држава, па така за 1 Мај може да се појави и “Тито” – ликот на Јосип Броз Тито, кого симболично го игра некој од мештаните. Доаѓа со знаме, униформа, понекогаш и со стар автомобил – и добива аплауз, смеа и сеќавања на времињата кога празникот бил обележан со големи манифестации.
Во Македонија, вакви прикази повеќе не се среќаваат. Иако постарите генерации се сеќаваат на првомајските паради, говори и транспаренти, денешното празнување има порелаксиран и модерен дух, фокусиран на природата, друштвото и уживањето во слободниот ден.
—
Празник со порака
И покрај радоста и дружењето, 1 Мај носи и длабока порака – потсетник на борбата за работнички права, и на тоа дека трудот и достоинството на секој човек заслужуваат почит. Ден кој нè потсетува дека сме повеќе од само работна сила – дека сме луѓе со соништа, вредности и потреба за заедништво.
—
Мој личен поглед
Без разлика дали го славиме во Словенија или Македонија – овој ден ме потсетува дека огнот, природата и луѓето секогаш имаат вредност. И дека дури и наједноставното празнување – со ќебапче во рака и насмевка – може да носи длабока порака: Животот вреди да се слави.
🕊Prvi maj – praznik dela, Меѓународен ден на трудот – ni le dan brez službe. Je dan, ko slavimo človekovo pravico do dostojnega dela, povezovanje, solidarnost in preprosto: življenje. V Sloveniji in Makedoniji ta dan združuje tradicijo, druženje in upanje v boljši jutri.
—
🔥Kresovanje – ko ogenj povezuje
V Sloveniji se praznovanje začne že 30. aprila z kresovanjem – staro pogansko navado, ki je danes postala simbol praznika dela. Ljudje se zberejo okoli ognja, ob harmoniki, hrani in pijači. Ogenj simbolizira svetlobo, moč in očiščenje.
Tudi v Makedoniji je kresovanje živa tradicija. V več krajih se na predvečer praznika zakuri velik ogenj, ob katerem se praznuje s pesmijo, družbo in veseljem. Čeprav nekoliko manj razširjeno, je čutiti isto toplino in simboliko.
—
🌲Mlaj – visoko drevo ponosa
V Sloveniji se pogosto postavi mlaj – okrašeno drevo (običajno smreka ali bor), ki simbolizira rast, življenjsko moč in ponos. Postavljajo ga gasilci ali vaščani, pogosto ob spremljavi glasbe in govorov.
V Makedoniji postavljanje mlaja ni tako razširjeno, a v nekaterih regijah se tradicija še ohranja. Glavni poudarek pa ostaja na druženju, ognju in skupnosti.
—
Praznik pod zvezdami in med drevesi
V obeh državah ima 1. maj podoben utrip:
Pikniki v naravi,
vonj po čevapčičih in pečeni koruzi,
petje, smeh in otroški vrvež.
Slovenija praznuje tudi z budnicami – pihalnimi orkestri, ki zgodaj zjutraj oznanijo praznik po mestih in vaseh. Marsikdo se odpravi na prvomajski pohod – simbol svobode in gibanja.
Makedonci se množično odpravijo na izlete ob rekah in v gozdove, zlasti priljubljene točke okoli Skopja so: Vodno, Matka, Gazi Baba, pa tudi številni parki po vsej državi. V mestih potekajo tudi koncerti in kulturni dogodki, ki združujejo tradicijo in sodobnost.
—
Več kot tradicija – sporočilo praznika
Ob vsem praznovanju pa 1. maj nosi tudi globlje sporočilo – spomin na boj za pravice delavcev, opomin, da delo ni samoumevno, temveč vrednota. In opomin, da naj človek nikdar ne pozabi nase, na svojo vrednost in pomen skupnosti.
—
Moj pogled
Ne glede na to, ali ga praznujemo v Sloveniji ali Makedoniji – ta dan nas spominja, da so druženje, ogenj, narava in povezanost brezčasne vrednote. In da tudi najpreprostejše praznovanje – s čevapčičem v roki in nasmehom – nosi močno sporočilo: življenje je vredno praznovanja.
V naš dom sta prinesli veselje, toplino in čarovnijo. Wilma, naša trikolorka, je nežna duša – plašna, tiha in čisto posebna. Najraje se skrije v omare ali pod posteljo, še posebej kadar sesamo! Čeprav ni velika ljubiteljica božanja, tiho pokaže ljubezen tako, da se ti stisne ob noge. Millie pa je čista energija – mala siva raziskovalka z igrivimi pikicami po trebuščku in prelepo »M« na čelu. Ko jo je življenje postavilo pred težko preizkušnjo, je prav ona, najmanjša izmed vseh, pokazala največjo voljo do življenja.
Spoznali smo jo v mačjem hotelu, ko smo Wilmo peljali na počitnice, in že v prvem trenutku nam je ukradla srce. Wilma je jedla le brikete in bila prava damica, Millie pa je pometla vse, kar je našla na poti! Po začetnem previdnem spoznavanju sta postali pravi sestrici – malo po malo sta si izmenjali značaje: danes Wilma rada skače in se igra, Millie pa včasih umirjeno sedi in opazuje svet.
Ko opazujemo najini dve sončici, vemo: mačke res prinesejo v dom posebno srečo. Naša hiša je odkar sta z nami – polna veselja.
Wilma je naša Mudrica, Millie pa Lumpa. In obe imamo neizmerno radi.
Понекогаш за добар изглед е доволна само една искра инспирација. Овојпат ја најдов на Pinterest – едноставна, но впечатлива комбинација: црнo здолниште до колена, маица со долги ракави, црни патики и неколку златни детали. Комбинација што секогаш функционира – удобна, минималистичка и елегантна.
Додека шетав низ трговски центар, налетав на интересна поставка на уметнички дела. Боите и енергијата веднаш ме привлекоа – а облеката што ја носев совршено се вклопи во позадината. Спонтано застанав, се насмевнав и клик – моментот беше фатен.
Мојот outfit:
– Црно здолниште: купено минатата година на акција во H&M – Маица со долги ракави: Bonprix – Патики: Sinsay – Чанта: Temu – Накит: Temu – Очила за сонце: New Yorker
Pinterest постојано ми покажува дека со едноставни и достапни парчиња можеш да создадеш нешто свое – свој момент, свој стил. За убав изглед не мора да се троши богатство – потребни се само малку имагинација и чувство за себе. Во наредните објави ќе вклучам и парчиња што ги најдов во центри за повторна употреба, а ќе започнам и со градење на мојата капсулна гардероба.
Včasih je za dober outfit dovolj le ena iskra navdiha. Tokrat sem jo našla na Pinterestu – preprost, a izrazit videz: črno krilo do kolen, ujemajoča majica z dolgimi rokavi, črne superge in nekaj zlatih dodatkov. Kombinacija, ki vedno deluje – udobna, minimalistična in elegantna.
Med obiskom nakupovalnega centra sem naletela na zanimivo postavitev umetniških del. Barve in energija so me takoj pritegnile – in outfit, ki sem ga nosila, se je popolno zlil z ozadjem. Spontano sem se ustavila, se nasmehnila in klik – trenutek je bil ujet.
Moj outfit:
– Črno krilo: kupljeno lani na akciji v H&M – Majica z dolgimi rokavi: Bonprix – Superge: Sinsay – Torbica: Temu – Nakit: Temu – Sončna očala: New Yorker
Pinterest mi vedno znova pokaže, kako lahko s preprostimi in cenovno dostopnimi kosi ustvariš nekaj svojega – svoj trenutek, svoj stil. Za lep videz ni treba zapravljati bogastva – dovolj sta kanček domišljije in občutek zase. V prihodnjih objavah bom začela vključevati tudi kose, ki sem jih našla v centrih za ponovno uporabo, ter počasi gradila svojo kapsulno garderobo.
»Če želite prebrati makedonsko verzijo tega zapisa, kliknite tukaj.«
Посетата на Горишките Брда беше вистинско бегство од секојдневниот живот. Горишките Брда, познати и како словенечка Тоскана, нудат прекрасни погледи на бескрајни насади на винова лоза кои се протегаат до хоризонтот. Виното е клучен елемент на овој регион, но оваа дестинација нуди многу повеќе – од историски места до природни убавини.
Шмартно Започнавме во Шмартно, малото живописно село, каде улиците се тесни и калдрмени, а секој чекор открива дел од историјата на ова место. Сликовитите куќи и зачуваната архитектура ве водат во минатото. Една од куќите обновена но зачувана во нејзиниот автентичен изглед, најмногу нè воодушеви во неа мирисот на историјата, како да самото место раскажува свои приказни. Преубавите погледи на лозјата не освежија и нè понесоа во свет на мир и едноставност.
Горишки музеј и замокот на Доброво Потоа го посетивме Горишкиот музеј и замокот на Доброво. Со својата повеќе од сто годишна историја, овој замок нè потсети на богатиот културен и историски капитал на оваа област. Разгледувавме различни изложби, кои ја отсликуваат богатата историја на регионот и уживавме во погледите и величествената архитектура.
Клисурата Кожбана Клисурата на Кожбана нè воодушеви со природната убавина. Таа нè одведе низ зелената долина, каде високите сенки на долината создадоа чувство како да сме во природна катедрала. Таму се сместивме во сенка и јадевме нешто што го понесовме од дома. Уживавме во свежиот воздух, синото небо и бескрајната зелена боја која беше околу нас. Кога ќе стапнеш во природа, почнуваш да го разбереш длабокиот мир.
Вила Виполже и Разгледни столб Гоњаче Вилатс Виполже нè воодушеви со својата уникатна архитектура. Потоа се упативме кон Гоњаче, каде што се издига разгледниот столб. Кога се искачивме на врвот, се отвори неверојатен поглед, а чувството кога чекориш на овој столб, кога твоите нозе тешко се движат по височината, е нешто што вреди да се доживее. Од врвот уживавме во единствениот поглед на Горишките Брда, каде лозјата и ридовите создаваат совршена хармонија.
Саботин Парк на мир На крајот го посетивме Саботин Паркот на мирот, кој носи своја приказна за војна и мир. Таму, ветровите носат силна енергија, и поради тоа решивме со него да ја завршиме нашата посета. Приказната за војната беше присутна во секој чекор, секој камен, секој дел од патот носеше сеќавање на тие времиња. Саботин беше изграден за време на војната, но денес е обновен како споменик на мирот. Стои како потсетник дека мирот треба да биде нашата најголема цел – обновен за опомена и спомен за вечен мир.
„Ако сакате да ја прочитате словенечката верзија на овој запис, кликнете тука.“ https://wp.me/pgtMfN-3i
VMESNI SVETOVI 